You are currently viewing Ξηροφθαλμία

Ξηροφθαλμία

Τι είναι η ξηροφθαλμία;

Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας είναι ένα από τα πιο συχνά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας οφθαλμίατρος. Συνήθως προκαλείται από πρόβλημα της ποιότητας της δακρυικής στιβάδας η οποία ενυδατώνει το μάτι.
Τα δάκρυα αποτελούνται από τρεις στιβάδες. Η βλεννώδης στιβάδα καλύπτει τον κερατοειδή χιτώνα (εξωτερική επιφάνεια του ματιού) δημιουργώντας μια χαμηλή συγκόλληση με αυτόν, ούτως ώστε το δάκρυ να παραμένει σταθερό επάνω στο μάτι. Το μεσαίο υδατώδες στρώμα παρέχει την υγρασία και μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον κερατοειδή χιτώνα. Αυτό το στρώμα αποτελείται από 98% νερό μαζί με μικρές ποσότητες από χλωριούχο νάτριο (αλάτι), πρωτεΐνες και άλλα συστατικά. Το εξωτερικό λιπώδες στρώμα δημιουργεί μια ελαιώδη μεμβράνη η οποία καλύπτει την δακρυϊκή στιβάδα και την προστατεύει από εξάτμιση.

Τα δάκρυα δημιουργούνται σε πολλούς αδένες γύρω από το μάτι. Το υδάτινο στρώμα παράγεται στον δακρυϊκό αδένα, ο οποίος βρίσκεται στην βάση του άνω βλεφάρου. Πολλοί μικροί αδένες ανάμεσα στα τοιχώματα των βλεφάρων παράγουν το ελαιώδες και λιπώδες στρώμα. Με κάθε βλεφαρισμό, τα βλέφαρα απλώνουν τα δάκρυα επάνω στο μάτι. Τα δάκρυα που περισσεύουν κυλούν προς τους δύο μικρούς πόρους στην άκρη του ματιού κοντά στην μύτη. Αυτοί οι πόροι οδηγούν στα δακρυϊκά σωληνάρια τα οποία καταλήγουν στην ρινική κοιλότητα. Η επικοινωνία μεταξύ των δακρυϊκών πόρων και της ρινικής κοιλότητας είναι ο λόγος για τον οποίον όταν κλαίμε, τρέχει η μύτη μας.

Εκτός από την ενυδάτωση του ματιού, η παραγωγή των δακρύων αποτελεί ανακλαστικό σε εξωτερικά ερεθίσματα όπως: τραύματα ή έντονο συναίσθημα. Τα ανακλαστικά δάκρυα προκαλούν ανακούφιση της ξηροφθαλμίας.

Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας έχει πολλές αιτίες. Μια από τις πιο συχνές, είναι η διαδικασία γήρανσης. Καθώς γερνάμε, το σώμα μας παράγει λιγότερες λιπαρές ουσίες– 60% λιγότερο στην ηλικία των 65 απ’ ότι στην ηλικία των 18. Αυτό είναι περισσότερο εμφανές στις γυναίκες, οι οποίες τείνουν να έχουν ξηρότερο δέρμα απ’ ότι οι άνδρες. Η έλλειψη ελαίου προσβάλλει και την δακρυϊκή στιβάδα. Χωρίς το απαραίτητο έλαιο, η ελαιώδης στιβάδα δεν μπορεί να καλύψει όλη την δακρυϊκή η οποία εξατμίζεται γρηγορότερα και αφήνει περιοχές του κερατοειδούς στεγνές.

Πολλοί άλλοι παράγοντες, όπως η ζέστη, η ξηρασία και ο αέρας, το μεγάλο υψόμετρο και ο καπνός του τσιγάρου προκαλούν επίσης ξηροφθαλμία. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται τα μάτια τους στεγνά όταν διαβάζουν ή δουλεύουν με τον υπολογιστή. Συχνά διαλείμματα για βλεφαρισμό, προσφέρουν ενυδάτωση στα μάτια και απαλλάσσουν από τα συμπτώματα.

Οι χρήστες φακών επαφής μπορεί επίσης να υποφέρουν από ξηρότητα επειδή οι φακοί επαφής απορροφούν την δακρυϊκή στιβάδα, δημιουργώντας μακροχρόνιο σχηματισμό πρωτεϊνικών ιζημάτων στον φακό επαφής. Επίσης, ορισμένα φάρμακα, προβλήματα θυρεοειδούς, έλλειψη βιταμίνης Α και ασθένειες όπως Parkinson και Sjogren μπορούν επίσης να προκαλέσουν ξηρότητα. Οι γυναίκες συχνά παρουσιάζουν πρόβλημα ξηρότητας κατά την εμμηνόπαυση λόγω ορμονικών αλλαγών.
Συμπτώματα

  • Απλή ενόχληση
  • Καύσος
  • Ερυθρότης
  • Φαγούρα
  • Θολή όραση που βελτιώνεται με τον βλεφαρισμό
  • Υπερβολικό δάκρυσμα
  • Αύξηση των συμπτωμάτων μετά το διάβασμα, την τηλεόραση ή την εργασία στον υπολογιστή

Πώς αντιμετωπίζεται η ξηροφθαλμία;

Μία θεραπευτική προσέγγιση είναι τα τεχνητά δάκρυα. Όταν φθάνουμε στο σημείο να ενυδατώνουμε τα στεγνά μάτια, οι ανάγκες των ασθενών είναι λίγο διαφορετικές σε κάθε έναν από αυτούς. Πολλοί βρίσκουν την ανακούφιση απλά και μόνο με χρήση τεχνητών δακρύων σε καθημερινή βάση. Μερικά από αυτά τα προϊόντα είναι υδατώδη και ανακουφίζουν από τα συμπτώματα για μικρό χρονικό διάστημα. Άλλα είναι πιο πηχτά και προσκολλώνται στο μάτι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα τεχνητά δάκρυα που δεν περιέχουν συντηρητικά (Preservative-free) συνιστώνται συχνότερα, διότι ανακουφίζουν περισσότερο και επειδή δεν έχουν συντηρητικά δεν προκαλούν επιπλέον ερεθισμούς.

Μια άλλη θεραπεία είναι η απόφραξη με ειδικά πώματα -τάπες- των δακρυϊκών πόρων ούτως ώστε να σταματήσουμε την αποχέτευση των δακρύων και να διατηρήσουμε τα μάτια υγρά. Αυτό μπορεί να γίνει προσωρινά με απορροφήσιμα πώματα κολλαγόνου ή μόνιμα με πώματα σιλικόνης.
Υπάρχουν επίσης απλές καθημερινές συνήθειες που με την αλλαγή τους βελτιώνουμε την ενόχληση από την ξηροφθαλμία. Για παράδειγμα, 8-10 ποτήρια νερό καθημερινά διατηρούν το σώμα μας καλά ενυδατωμένο και απομακρύνουν τα μεταβολησθέντα απόβλητα. Επίσης μία συνειδητή προσπάθεια να βλεφαρίζουμε συχνότερα, ιδιαίτερα όταν διαβάζουμε ή όταν βλέπουμε τηλεόραση βοηθά πολύ. Τέλος, ενδείκνυται, η αποφυγή τριψίματος των ματιών που επιδεινώνει το πρόβλημα.